دلایل محبوبیت اینستاگرام

وقتی فرد و روایت فرد اهمیت دارد

پاره کردن، ریز ریز کردن، سوزاندن و بردن به خارج از شهر، اینها بخشی از تدابیری است که یک خانواده، چند سال برای ازبین بردن عکس های خانوادگی خود که به هر دلیلی دوست نداشت آن را نگه دارد پیشنهاد می کرد. همان خانواده تکیه کلام جالبی داشت، (دزد اگر به خانه زد، همه چیز را ببرد اما آلبوم ها را نبرد) از این رو بود که وقت مسافرت نوروز، آلبوم مثل شمش طلا در مخفیانه ترین نقاط پنهان می شد. حالا اما اینستاگرام ، همان خانواده را عوض می کند و چشمش به تعداد لایک هایی است که می خورد. هر چه بالاتر، یعنی کارش را درست تر انجام داده است. چه اتفاقی روی داده است؟
پاسخ به چنین سؤالی برای برخی افراد خیلی ساده است. ماجرا سریع به عاملی در بیرون بر می گردد. استعمار، امپریالیسم، غرب یا هر چیز دیگری سعی می¬کند با تهاجم به فرهنگ کشور، آن را از درون تهی کند و اصل شبکه های اجتماعی و این ویژگی ها هم بخشی از خواص آن است. ناگفته پیداست که چنین تفکری چه راهکاری هم برای مقابله با این پدیده در پیش خواهد گرفت. چنین بیانی بدان معناست که ( تهاجم فرهنگی) یک (توهم) است یا غربی ها برای دین و آیین مردم برنامه ای ندارند که صد البته تهاجم فرهنگی یک واقعیت است و آنها برنامه ای برای ما دارند، ماجرا اما جای دیگری است.
رشد شبکه های اجتماعی عکس محور مثل ( اینستاگرام )، حاصل اهمیت پیدا کردن فرد و (خود) مهم می شود روایت بصری از خود نیز اهمیت پیدا می کند و این درست مشابه زمانی است که در ایران، شاهان قاجاری یک گوشه از کاخ (گلستان) می نشستند و (کمال الملک) (حوض خانه) باغ گلستان پر است از تصاویرشان، شاهزادگان و ملکه های کشورهای دیگر که نشان اهمیت تصویر برای آنان و البته مالکیت تصویر برای شاه ایرانی است. ( من مالک تصویر تو هستم پس من آدم مهمی هستم ).
در این میان دومسأله چگونه تفسیر می شود. یکی گرفتن عکس از پدیده های اطراف و البته ادیت آن با کمک فیلترهای بینظیر ( اینستاگرام ). آیا در این موارد هم این خود است که نقش دارد. در این موارد این (روایت خود) است که اهمیت پیدا می کند. ما با کمک گوشی های هوشمند توانسته ایم روایت بصری خود از اطراف را ارائه کنیم و همین است که جهان را برای ما خوشایندتر می کند. این کار را در گذشته عکاسان برا ما انجام می دادند اما این روزها باز هم ( خود) ها در یک عکس اهمیت دارد.
در کنار این مسأله باید توجه داشت که در فضای غریبگی اکثر شبکه های اجتماعی ، نمایش خود و ساده ترین راه آن یعنی نمایش تن، راهی برای شناساندن خود به دیگران هم هست اما با در نظر داشتن مسأله (خود)، حالا به آن خانواده و آن دخترک برگردید. کنار تهاجم فرهنگی و نگرانی از آسیب های فرهنگی شبکه های اجتماعی که در جای خود قابل انکار نیست شاید بهتر باشد به این اهمیت خود هم نگاه کنیم. به اینکه چه می شود که فرهنگ جمعی ایرانی و اسلامی که در جای اسلامی که گاهی اوقات فرد را تا حد محو شدن از بین می برد (مثال بارز به این مسأله را می توان در رابطه مرادی و مریی دید) حالا به اینجا رسیده است. شاید بهتر باشد کمی از نگرانی به خاطر شکل آن عکس ها به نگرانی به شکل ثبت آن عکس ها اختصاص دهیم. موج (سلفی)، گاهی اوقات مثل لباس های در عکس ، خطرناک است به همین میزان حاصل یک تهاجم فرهنگی .