چالشهای پیش روی جامعه اطلاعاتی

ازاین روست که مفهوم جامعه اطلاعاتی امروزه به سرچشمه ای ازمباحثه هاوکفتمانهای فراوان تبدیل کردیده است به کونه ای که می توان گفت برخی از این مباحثه ها موضوعاتی ازجمله اهمیت دانش نظری درمقایسه باتجربه گرایی حق دسترسی همه روشهروندان به اطلاعات، دموکراسی مشارکتی واقتصاد اطلاعاتی، جهانی رابه عنوان برخی از بیامدهای جامعه اطلاعاتی طرف توجه قرارداده اندوپاره ای دیکربه پیامدهایی چون نقش نظارتی، دستکاری افکا رو نابودی گستره عمومی و نیز شکاف و نابرابری های اجتماعی درسطوح ملی و بین المللی نظردارند. به هرحال چه آنانکه رویکرد بد بینانه وچه آنان که نگاه خوشبینانه ای به مقوله جامعه اطلاعاتی دارندهمگی به نقش واهمیت کلیدی اطلاعات د رجهان کنونی اذعان می کنند، که پس می توان گفت که راهبرد موثر، نه برخورد منفعلانه، نه جبهه گیری بدبینانه ونه پذیرش خوش بینانه بلکه موضع فعال و نقادانه توأم با تعأمل منطقی وهوشیارانه است. به گونه ای که نخست به شناخت وتعریف درستی ازاین پدیده دست یابیم وآنکاه باتوجه به شرایط موجود به بهره گیری ازدستاوردهای مثبت همت گماریم. از این رومطالب این تحقیق درسه بخش به شرح زیرتدوین می شود:

• فرصتهای ناشی ازجامعه اطلاعاتی
• چالشهای ناشی ازحضورجامعه اطلاعاتی
• برنامه های سوم توسعه ایران به سوی جامعه اطلاعاتی

تمرکززدایی رسانه های دیجیتالی

اینترنت درحال حاضر به عنوان یک رسانه پست مدرن، تداعی گرمرگ فاصله هادرجغرافیای ذهنی برخاسته ازراه آهن است. بااحداث راه آهن انسان برفاصله و مسافت غلبه کرد. تکوین زیرساخت اینترنت نیز بیانگر همان اتفاق است. انسان امروزبرمکان وزمان غلبه یافته است. می توان گفت که آن تمرکزگرایی شدیددررسانه های حاکم سنتی باتمرکززدایی شدیدتری دررسانه های دیجیتالی وپست مدرن به چالش کشیده شده است. وقتی بیل گیتس - مردی که درسال 1998حدود 1.میلیارددلاردرجهان فروش داشت، یک روزقبل ازاجلاس سیاتل درنیویورک تایمزدرمقاله اش نوشت( ( اگرسازمان تجارت جهانی وجودنداشت ملل جهان بایدآنرااختراع می کردند )) گمان نمی کرد که آن ماجراها درسیاتل رخ دهد ، واجلاس سازمان تجارت جهانی به شکست بینجامد، و حساب رسانه های کوچک اینترنتی را نکرده بود. همانروزشرکت کنندکان دراجلاس سیاتل شاهد تلاشهای مخالفان د رسایتهایی بودند که نتها لحظه به لحظه خبرهای درگیری های خیابانی رامی دادند بلکه یکدیگررادربرخوردبا پلیس سیاتل نیزراهنمایی میکردند.

نقش اینترنت درپژوهش ، خلاقیت وعلم

ازجمله مهمترین اقداماتی که میتوان از طریق اینترنت سازمان داد،عضویت استادان و متخصصان رشته های مختلف درگروههای تخصصی است . با عضوشدن کاربران اینترنت دراین گروهها آنها می توانند درجریان آخرین اطلاعات موجود در رشته های تخصصی خودقرار گیرند زیراهمه اعضا درجریان پیامهای علمی که توسط یک نفر صادر می شود قراردارند. در شرایطی که خطوط ارتباطی از کیفیت لازم برخوردارباشد ودرایستگاههای محل کارهردویا چند طرف با امکانات لازم (دوربین ویدیویی .. . ) به سیستم اتصال داشته باشد، انان می توانند تصویریکدیگر و فعالیت های هرکدام را نیز مشاهده کنند. هم اکنون انجام عمل های مهم جراحی به شکل هدایت از راه دورو با شرکت چند متخصص که هر کدام در گوشه ای ازدنیا مشغول به کارهستند ومی توانند در یک آن ناظر عمل جراحی یا راهنمایی کننده آن باشند درتعدادی از مراکزمجهز درمانی متداول شده است.

تعامل وهمزیستی جهانی

بایدتوجه داشت که به یمن گسترش وسایل ارتبا طی ورسانه ها،جوامع مختلف اگرآگاهانه وبابرنامه ریزی عمل کنند می توانند برای تحولات مثبت از آن استفاده کنند وبه نوعی همزیستی سالم جهانی نیزدست یابند.مبارزه با مواد مخدر درسطح جهانی، حفظ محیط زیست همبستگی انسانها، احترام به حق حیات ،محترم بودن حریم خصوصی افراد،احیای حقوق مادران وکودکان،تاًکید برعدالت جهانی،گرامی داشتن کرامت ا نسانها وتوجه به حقوق اقلیت های دینی واجتماعی،توسعه پایدارواجازه مطرح شدن سایرفرهنگها وارزشها، مباحثی هستند که میتوانند بابهره گیری ازهمین فضای موجودجامعه اطلاعاتی،وجه! دیگری رادرتعامل فرهنگها نشان دهند.

کثرت گرائی فرهنگی

اصطلاح پدیده چندفرهنگی مارا به شناسایی وحتی گرامی داشتن دیگران درست به همان گونه ای که هستند بدون سقوط به نژاد پرستی،به شگل درست سیاسی آن دعوت می کند. پدبده چند فرهنگی را بسیاری عارضه ای می دانند که خاص مرز ملی معینی است.درواقع این پدیده به سرعت درحال گسترش به قلمروبین المللی است،همانند نظام اقتصادی جدید،اهتمام برای نظام فرهنگی جدید،تاریخ خاص خود را دارد.

از دست رفتن مشاغل وافزایش بیکاری

یکی از چالشهای ناشی ازجامعه اطلاعاتی وگشترش اطلاعات ازدست رفتن مشاغل وافزایش بیکاری است . به علاوه تا قبل ازاین مردم نگران آسیب پذیری فزاینده خود دربرابر مداخلات تصادفی یا بزهکارانه و خطرهای جدی بودند.که خلوت تنهائی آنها را تهدید می کرد، حتی دولتها می ترسیدند که تمرکزبیش ازحد قدرت اقتصادی دردست تعداد اندکی ازبنگاههای صنعتی فرا مرزی حقوق حاکمیت آنها را به خطراندازند درطول دههً گذشته اینگونه حواسها درنتیجه به گردش در آمدن گردونه رشد اقتصادی دیگربصورت سابق وجودندارد.اگرچه خودکارشدن بسیاری از فعالیتهای معمولی و تکراری موجب ازدست د ادن مشاغل دفتری شده است. ولی دیگرکسی احتمال بروز بیکاری انبوه درسطح جهانی رابه ذهن خود راه نمی دهد. ورفته رفته فناوری اطلاعات سرچشمه ایجا د مشاغل مهارتی به ویژه دربخش خدمات شده است. اکنون نوعی صنعت اطلاعات درحال تکوین است که برای ارائه خدمات تازه ای به افراد و صنایع روی زیرساختهای جدید ارتباطات دور سرمایه گذاری می کند. اما دردههً199.نگرانی از بابت اشتغال بار دیگردرچهرهً جدید نمایان شد ودیگر فناوری اطلاعات را ماهیتاُ منشأ ازدست رفتن مشاغل نمی دانستند.وشیوه های استفاده از فناوری اطلاعات رانظام اجتماعی مشخص می سازد .و میتوان کاربرد آنرا صرفه جوئی درتعداد کارمندان سازماندهی کرد.

شالوده شکنی نهادهایی نظیردولت

چالش دیگرجامعه اطلاعاتی وجهان گسترناشی از شالوده شکنی بسیاری ازنهادهای آشنا است .وریشه ای ترین اینگونه شالوده شکنیها شکستن ساختارآمریت دولت به عنوان داور نهایی شهروندان است .که تا بدان پایه پیش میرود که بسیاری از پایان کاردولت سخن به میان می آورند. صاحبنظران معتقدندکه این فرآ یند با ظهورپارادایم نوین فناورانه وشکل گیری جامعه اطلاعاتی دردهه های اخیرپدیدآمده ا ست. آنها می گویند ازآن جایی که دولتها ازطریق منابعی همچون نمادها،سرودهای ملی،جشن ها،آموزش ونیزحوزه عمومی کسب هویت کرده اند.اکنون پایه های این هویت تحت تأثیرفشردگی زمانی و مکانی،دیویدها روی آنرا برآینده جوامع نوین میدانند متزلزل شده است. زیرا برخی ازمنابع مشروعیت بخش دولتها نظیرهویت افراد با چالشهای اساسی مواجه شده اند .درزمینه انجام وظایف دولتها نیزباید گفت؛ که با وجود عملیات الکترونیک واستقراردولت الکترونیکی تصدی دولت دربسیاری ازمسائل سیاسی،اجتماعی واقتصادی کاهش یافته وباعث کوچکترشدن دولتها شده است.

گسترش نابرابری های اجتماعی

اگرتوسعه کمی وچگونگی استفاده از اینترنت رایکی از شاخصهای مهم حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی بدانیم شرایط متفاوت کشورهای مختلف ونیز افرادبه عنوان یک شهروند در هر کشورسبب تشدید نابرابری های اجتماعی خواهد شد ،اگراین منطق را بپذیریم که درعصرحاضرقدرت وثروت دردانایی است ودانایی بیشترمترادف با داشتن اطلاعات گسترده در زمینه های مختلف وامکان تجزیه و تحلیل اطلاعات است ، شرایط نامتعادل ومحدودیتهایی که در جهت دسترسی به اطلاعات برای کشورها درسطح جهان وافراد در درون کشورها به عنوان شهروند موجود است سبب گسترش نابرابریهای اجتماعی درسطح بین المللی ملی می شود.

گسترش نابرابری های اجتماعی در سطح بین المللی

اولا"درکشورهای درحال توسعه به علت فقدان زیرساخت های ملی، مخابرات وفقدان رونق اقتصادی توسعه اینترنت بسیار گرانتر وپرهزینه تر از کشورهای توسعه یافته است . ثانیا"این کشورها با مشکلات اساسی تر همچون کمبود تغذیه ، ارتباط جاده ای، اشتغال ، جنگ ونظام های سیاسی بی ثبات نیز مواجه هستند بودجه برای هزینه سنگین تجهیزات کامپیوتری وجود ندارد و اینگونه امکانات به لحاظ اقتصادی صرفا"در اختیارطبقات بالاومستقل قرار می گیرد . ثالثا"دراین کشورها از جمله کشورما ایران به خاطر آنکه لایه فیزیکی رامخابرات دراختیاردارداین فناوری درانحصارمراکزدولتی است ودولت متصدی خطوط ارتباطی داده ها نیز هست از این رو عدم امکان رقابت ناشی از این جنبه سبب افت شدیدکیفیت خدمات اینترنتی میشود علاوه بر مطالب ذکرشده ازانجا که اطلاعات در شبکه اینترنت به زبان انگلیسی ارائه می شود .عدم اگاهی از این زبان به منزله عدم امکان دسترسی به اطلاعات تلقی نمی شود تعمق درمواردفوق حاکی ازنوعی عدم توازن کمی وکیفی دراستفاده ازدستاوردهای جامعه اطلاعاتی درکشورهای مختلف به ویژه درکشورهای شمال وجنوب است ، وجوداین شرایط خود سبب تشدید نابرابری های اجتماعی در سطح کشورهای جهان می گردد.

گسترش نابرابری های اجتماعی درسطح ملی

شرایط اجتماعی ، اقتصادی وفرهنگی متفاوت در کشوروعدم برخورداری متناسب ومتعادل درکلان شهرها و شهرهای حاشیه ای ونقاط محروم از توزیع بودجه های عمرانی واجتماعی وفرهنگی سطح درامدهای مختلف که در محدوده خرده فرهنگ های درون یک کشوروجودداردفضایی راتدارک می بینند که عده ای با امکانات مناسب واز جمله دسترسی به اطلاعات روزمجهز باشند ودر مقابل عده ای به رغم داشتن صلاحیت واستعداد کافی به دلیل نبودامکانات مالی واموزشی امکانات سخت افزاری ونرم افزاری نداشته باشندواین موضوع خود به خود سبب تعمیق وگسترش نابرابری های اجتماعی درسطح کشورها وبین شهروندان خواهد ! شد. (برنامه سوم توسعه ایران به سوی جامعه اطلاعاتی )

سیاستهای اطلاعاتی وارتباطی دربخش فناوری اطلاعات

براساس گزارش برنامه سوم توسعه وضعیت
کشوردرزمینه فناوری اطلاعاتی چنین ارزیابی شده است کشوردارای مزیت نسبی به لحاظ نیروی انسانی دربخش نرم افزاری اطلاعات است ودربخش سخت افزاری نیزصنعت مونتاژ یارانه های شخصی از رونق خوبی برخوردار است هرچند کشور درسه زمینه اصلی الکترونیک مخابرات ونرم افزاروهمچنین نیروی انسانی دارای مزیت نسبی رقابتی است ولی در مقایسه با دیگر کشورها درتحقق این مزیت در خدمت دهی به سایر بخش کشور و یا به عنوان محور زیر بنایی توسعه دچارمشکل است.
علیرغم توسعه استفاده ازفن اوری اطلاعاتی به ویژه رایانه در کشور مهمترین مشکلات فراروی این بخش به شرح ذیل می باشد .

• عدم برخورد ازسیاستهای کلان مدون وروشن وضعف بازاریابی
• فقدان وجود بسیاری از زیر بناهای لازم برای توسعه سخت افزاری
• عدم استفاده مطلوب ازسرمایه گذاری وتجهیزات موجود( سخت افزارونرم افزار)
• فقدان سازمان قوی برای برنامه ریزی ومدیریت توسعه فن اوری ( اطلاعات )

بی توجهی مدیران وکارشناسان به مقوله فن آوری اطلاعاتی و وجود محدودیت درمنابع و سرمایه گذاری ،مشکلات مذکورموجب گردیده تا علاوه براین که کشورازسهم متناسب درتولیداطلاعات بی بهره باشد وبه مصرف کننده تبدیل شود، بلکه توسعه انفورماتیک کشوربه مفهوم آماده سازی برای دستیابی به جامعه اطلاعاتی را نیزغیرعملی وغیرممکن می سازد. باتوجه به موارد فوق مهمترین سیاستهای تصویب شده درمورد فناوری اطلاعات به شرح ذیل میباشد. در ساختار تشکیلاتی دستگاههای اجرایی با هدف ارتقای فناوری اطلاعات ، ایجاد شبکه های اطلاع رسانی و فراهم آوردن دستیابی سریع وآسان مردم به اطلاعات مجازدستگاهها تجدید نظر میشود. امکانات لازم برای دستیابی ارزان وآسان مردم به اطلاعات خارجی و داخلی، زمینه سازی برای اتصال کشوربه شبکه های جهانی وترویج استفاده ا زفناوری های جدید فراهم می شود.با انتقال دانش وفناوری های جدید به کشور و ایجادفرهنگ تبادل وبهره گیری ازاطلاعات،حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی آغازمیگردد. با هدف ایجاد زمینه های مناسب برای برقراری جریان آزاد اطلاعات، مجازو قانونی کردن استفاده زاسناد رایانه در فعالیتهای اقتصادی (تجارت الکترونیک) واجتماعی کشور، دستگاههای دولتی موظفند از طریق شورای عالی اطلاع رسانی،آئین نامه های مربوط راتدوین وبرای تصویب به مراجع ذیصلاح ارائه نمایند . هر چند سیاستگذاری های کشور دربخش فناوری اطلاعات ازعبارت حرکت بسوی جامعه اطلاعاتی استفاده شده،ولی این جامعه اطلاعاتی تعریف نشده است وروشن نیست که اهداف وابعادآن چیست؟وکدام سمت وسو را دنبال میکند؟مزیتهای نسبی کشور را چگونه می توان دررسیدن به جامعه اطلاعاتی ت! سریع کرد؟وچکونه می توان با وارد کردن فناوری اطلاعاتی به جامعه اطلاعاتی دست یافت. (یاستهای اطلاعاتی وارتباطی دربخش فرهنگ)

برنامه سوم توسعه وضع موجود دربخش فرهنگی کشور را چنین تبین مینماید :
سرمایه گذاری تولید واشتغال در بخشهای فرهنگ وهنر وعرضه کالاهای هنری وفرهنگی از قبیل کتاب ، فیلم ، موسیقی ،سینما ومطبوعات به حد قابل قبولی نرسیده و حتی موجب به فراموشی سپردن رهنمودها و سیا ست گذاری درموردآنان گردیده است .هرچند صداوسیما طی ده سال گذشته به لحاظ تولید وپخش برنامه وافزایش سطح پوشش جمعیتی به میزان کمی موفق بوده ولی با توجه به رسالت این رسانه به عنوان دانشگاه عمومی تا رسیدن به وضعیت کیفی مطلوب کار زیادی لازم است. طی ده سال گذشته ازطریق ارتقای سطح کیفی وکمی اخبار و گزارشهای خبری وپوشش به طور نسبی اعتماد ورضایت مشترکان به محصولات جلب شده است و نیز به دلیل همکاری وحضور فعال درائتلافهای خبری منطقه ای وبین المللی مکان رقابت با مراکز خبری و اطلاع رسانی بین المللی فراهم شده است.
متولیان تدوین برنامه سوم توسعه چشم اندازهاوچالشهای آتی بخش فرهنگ کشور راچنین توصیف می کنند :
جمعیت کشور در سال 1385 بالغ بر7. میلیون نفر خواهد شد که 47/3 میلیون نفر انها شهر نشین و23میلیون نفر( 23/6 ) درصد روستا نشین خواهند بود .از انجا که پدیده جوان بودن جمعیت گسترش می یابد شهر نشینی وبالا رفتن سطح سواد وتحصیلات ورشد فن اوری های ارتباط جمعی جهان ، موضوع اوقات فراغت وتنوع در تقاضاهای فره نگی رامطرح می سازد واین مسائل معضلاتی چون ضعف مدیریت فرهنگی کشور بخشی دیدن فرهنگ در بر نامه ریزی های توسعه ،عدم استفاده صحیح از منابع انسانی و مادی در بخش فرهنگ و ناتوانی ابزارهای جدید فرهنگی در ارتقای دین باوری ، پدیده هایی چون تهاجم فرهنگی وضعیف ! شدن اخلاقیات اجتماعی وکاهش روحی ومعنوی ودینی به ویژه در جوانان را موجب می گردند. درسالهای اینده معضلات ونابسامانی های اجتماعی وتأثیرگذاری فرهنگ بیگانه به دلیل فقدان رقیب جدی وافزایش قابلیت های اطلاع رسانی شدت خواهد یافت که بایستی پیشرفت های تکنولوژیکی درعرصه ارتباطات وفرهنگ مورد استفاده قرارمی گیرد واگرمانند گذشته عمل شود این خطروجود دارد که پیوندهای فرهنگی موجود میان مردم تضعیف شده وآسیب پذیریهای اجتماعی ، اخلاقی و روانی بیشتر شوند .توسعه و گسترش ماهواره ها و برنامه های قابل دسترس انها بر کلیه کشورها ، بی نیاز از تجهیزات پیچیده وقابل دریافت برای کلیه عموم وحجم انبوه کانال هاوکلیه های مختلف اروپایی و امریکا و اسیایی وعربی عرصه را برای رسانه های صوتی ، تصویری داخلی تنگ تر کرده وکشور راملزم به توسعه بیش از پیش رادیو و تلوزیون به لحاظ کمی و کیفی می سازد. افزایش تحمیل های فرهنگی در جامعه با استفاده ازرسانه های ماهواره ای واینترنت به منظور جایگزین کردن اخلاقیات وا لگوی خاص مغایر دین وسنن اجتماعی جامعه ایرانی در ذهن مردم به ویژه جوانان مانند دین ستیزی واخلاق مصرفی موجب پرداخت تاوان های اجتماعی چون عدم تعادل ، افزایش بذهکاری جرم جنایت ومواد مخدر و غیره می شود . بالا رفتن اگاهی های عمومی جامعه گسترش شهرنشینی افزایش تعداد رسانه های جمعی و بین المللی و سهولت دریافت انهامتنوع شدن تقاضاهای فرهنگی وپیدایش نیازهای جدیدفرهنگی را به دنبال دارند وهرچه تقاضاها متنوع تر شوند خدمات و کالاهای فرهنگی سنتی قادر به پاسخگویی نخواهند بود تهاجم فرهنگی همزمان باپایان جنگ تحمیلی موجب افزایش نسبی تمایلات بخشهایی ازجامعه به رفاهیات نامعقول وتجملات شد.تهاجم فرهنگی عبارت است ازتبلیغات حساب شده جهان اول برای ادامه بهره کش وسلطه و کنترل سیاسی وفرهنگی انبوه مردم جهان است که درلابه لای تولیدات فرهنگی وهنری عرضه می شوند و آثار فرهنگ هنر و دانش بومی را ازبین میبرند و گسترش معضلات اقتصادی ازیک سو و مجهز شدن جهان پیشرفته به ابزارهای فرهنگی واطلاع رسانی فوق العاده پیشرفته ا زسوی دیگر، وضعیتی را ایجادکرده که بیش ازپیش دین ستیزی و بروز رفتار غیرمذهبی در جامعه راداین می زند انحصارات بزرگ مطبوعات داخلیوعملکرد انها ، انگیزه سرمایه گذاری درمطبوعات توسط بخش خصوصی رامحدود کرده است مطبوعات بزرگ به دلیل تسلط بر عوامل بازار کنترل منابع درامد واگاهی ها انحصار قیمت و توزیع رادراختیار دارند وامکان رقابت رااز مطبوعات کوچکتر سلب کرده اند این وضع موجب شده تا نیروی انسانی مجرب متخصص و نخبگان فکری وفرهنگی نیزدرسطح وسیع تمایلی به جذب شدن دراین حوزه را به عنوان نیروی شاغل نداشته باشند فقدان قوانین کافی برای حمایت وتقویت امنیت شغلی ونبود امکانات برای حفظ وگسترش فضای کاری مناسب وعدم پشتیبانی از نیروهای دست اندر کاررسانه های خبری موجب شده که نیروهای توانمند بخش رسانه ها جذ ب دیگربخشها شوند .
با توجه وضعیت وچالشهای موجوددربخش فرهنگی کشور مهمترین سیاستهای مصوب چنین می باشد:
ارتقای کیفی فعالیتهای رسانه ای به منظورتحکیم ارزشها ودستاوردهای انقلاب اسلامی ، همبستگی ملی و ترویج قانون گرائی،فرهنگ مشارکت وانظباط اجتماعی واصول فرهنگ اسلامی ایرانی وتهذیب اخلاق و رفتار مخاطبان بر اساس الگوهای برگزیده جامعه ومقابله باتهاجم فرهنگی .تعیین استانداردهای محتوایی تقویت بنیه های اقتصادی وفرهنگی بخش فرهنگ،ایجادزمینه های جلب مشارکت بین المللی ،نهادهای صنفی وحرفه ای وحمایت از فعالیتهای بخش غیر دولتی جهت استفاده از کلیه ظرفیتهای انهادر رشد وتوسعه بخش ارتباطات اجتماعی. بستر سازی برای سرمایه گذاری درزمینه فناوریهای نوین وارتقای سطح بهره گیری از نظامهای پیشرفته رسانه ای درامر مسافت ،انتقال ،نصب ،بهره برداری ،جمع آوری و پردازش وانتشار اخباروسایرفعالیتهای مربوط به وسایل ارتباط جمعی به منظور افزایش توانایی وتجهیز بخش. برجسته ترین نکات برنامه سوم درامرفرهنگ (رسانه های صوتی، تصویری ومکتوب) تلقی تهدید از فناوریهای اطلاعاتی وارتباطی است که این ابزار تهدیدآمیز،معضلاتی چون تهاجم فرهنگی ، ضعیف شدن اخلاقیات اجتماعی،تنگ شدن عرصه رسانه های صوتی وتصویری داخلی،افزایش تحمیل فرهنگی بااینترنت و ماهواره ، عدم توان پاسخگویی رسانه های سنتی در مقابل بالا رفتن آگاهی و شهر نشینی عدم کارائی ابزارهای فرهنگی موجود، افزایش سیتره رسانه های بیگانه را بیش از ییش برجسته مینماید .نگاه دست اندرکاران فرهنگی به فناوریهای اطلاعاتی،ارتباطی برمبنای قبول وامتناع استوار است . مقایسه نگاه بخش فرهنگی وبخش فناوریهای اطلا عاتی وارتباطی نشان میدهد که دونگرش متفاوت ومتناقض دراین زمینه دربرنامه سوم توسعه حاکم است.

نتیجه گیری

با توجه به چالشهای پیش روی جامعه اطلاعاتی اگرآگاهانه و با برنامه ریزی صحیح با جامعه اطلاعاتی برخورد شود فرصتها وامکانات خوبی برای پیشرفتهای همه جانبه برای ملتها درپی خواهدداشت. میتوان گفت یکی از چالشهای کنونی ملی در زمینه فناوری اطلاعات وارتباطات از دو نگاه درسطح ملی است. یکی اینکه با نگرش مثبت به جامعه اطلاعاتی باتمام آثار وعواقب آن به دنبال رسیدن به جامعه آرمانی موردنظرخوداست وانتقال فناوری اطلاعات ودسترسی به اطلاعات مبنای رسیدن به جامعه اطلاعاتی را تشگیل میدهد. و از نگاهی دیگرکه نگاهی منفی به جامعه اطلاعاتی است ومعتقد است تنها با برخورداری ا زقدرت تولید اطلاعات بایدواردگردونه دستیابی به جامعه اطلاعاتی شدونگاهی مصرفی ووارداتی به فناوریهای نوباعث ازبین رفتن بنیانها وهویت ملی میشود و مقاومت درمقابل فناوری اطلاعات نمیتواند نتایج مثبتی برای کشور درپی داشته باشد وتازمانی که چنین نگاهی به جامعه اطلاعاتی داشته باشیم نمیتوان راهبرد ملی وبرنامه ملی درمورد جامعه اطلاعاتی داشته باشیم.